بررسی تنوع ژنتیکی جدایه های کالونکتریا سودوناویکولاتا عامل بیماری بلایت شمشاد در جنگل های هیرکانی با استفاده از نشانگرهای RAPD و ISSR

سابقه و هدف: شمشاد گیاه بومی ایران بوده که اهمیت خاصی در میان ذخایر جنگلی جهان دارد و در سرتاسر جنگل های هیرکانی گسترش دارد. در سال های اخیر کالونکتریا سودوناویکولاتا یکی از مهمترین علت های بلایت و ریزش برگ های شمشاد در ایران بوده است. این مطالعه برای اولین بار در ایران با هدف بررسی تنوع ژنتیکی جدایه های کالونکتریا سودوناویکولاتا در جنگل های هیرکانی با استفاده از نشانگرهایRAPD و ISSR انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه تعداد 75 جدایه قارچ از شمشاد در جنگل های هیرکانی شمال ایران جداسازی شد. جدایه ها از نظر ریخت شناسی و رنگ کلنی بررسی شدند. تنوع ژنتیکی جدایه ها با استفاده از نشانگرهای RAPD و ISSR مورد مطالعه قرار گرفت. بخشی از ژن بتاتوبولین در جدایه های کالونکتریا سودوناویکولاتا تعیین توالی شد و در NCBI ثبت گردید. آنالیز فیلوژنتیکی به کمک نرم افزار PAUP انجام شد. یافته ها: کلنی ها بر روی محیط PDA دارای مشخصاتی مانند رنگ قهوه ای با هاله کمرنگ، کنیدی های استوانه ای و در دو انتها دایره ای شکل، تک دیواره با قطر 68-48 میکرومتر، استیپ بلند به طول 90-140 میکرومتر، دارای جداره عرضی و در انتها دارای وزیکل بیضی شکل دارای و پاپیل در نوک بودند. درخت فیلوژنتیکی رسم شده بر اساس ژن بتا توبولین، نشان داد که تمامی جدایه ها در یک گروه قرار دارند. بررسی تنوع ژنتیکی نشان داد که جمعیت جدایه های این قارچ در ایران از تنوع ژنتیکی پایینی برخوردار هستند. نتیجه گیری: به نظر می رسد که در برخی از مناطق با توجه به پدیده فشار انتخاب، تغییر ژنتیکی در عامل بیماری آغاز شده باشد.